การออกแบบระบบ เครื่องเสียงห้องประชุมขนาดใหญ่

แนะนำอุปกรณ์เครื่องเสียงห้องประชุมขนาดใหญ่

บทความก่อนหน้านี้เราได้รู้แนวคิดใน การออกแบบระบบเสียงห้องประชุมขนาดเล็ก กันไปแล้วหวังว่าผู้อ่านทุกท่านคงได้แนวคิดในการเลือกใช้อุปกรณ์เครื่องมือได้เหมาะสมกับงานที่ใช้นะครับ

ในบทความนี้เราจะมากล่าวถึงการเลือกใช้อุปกรณ์เครื่องเสียงให้เหมาะกับห้องประชุมขนาดใหญ่กันบ้าง ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วแนวความคิดในการเลือกใช้อุปกรณ์คงไม่ต่างกับห้องประชุมขนาดเล็กมากนักเพียงแต่ว่ามันมีความสลับซับซ้อนเพิ่มขึ้น ด้วยขนาดห้องที่ใหญ่ขึ้นอาจจะต้องใช้ลำโพงจำนวนมากขึ้น เพราะบางครั้งลำโพงที่ให้ความดังสูงๆอาจจะใช้ไม่ได้กับห้องประชุมที่มีขนาดใหญ่ เรามาดูปัจจัยที่สำคัญในการพิจารณาเลือกใช้อุปกรณ์เครื่องเสียงให้เหมาะสำหรับห้องประชุมขนาดใหญ่กันดีกว่า

สภาพ Acoustic ของห้อง

แน่นอนว่านอกจากขนาดของห้องที่มีผลต่อการเลือกชนิดของลำโพงแล้ว สภาพ Acoustic ของห้องก็มีผลอย่างมากเหมือนกันในการเลือกชนิดและจำนวนลำโพงที่จะมาติดตั้งภายในห้องประชุมขนาดใหญ่นี้ หากสภาพ Acoustic ของห้องมีความก้องไม่มากบางครั้งจำนวนลำโพงที่เลือกใช้ก็ไม่จำเป็นที่จะต้องมากเกิดความจำเป็น เราจะเลือกจำนวนลำโพงได้ก็ต่อเมื่อเราคำนวนความดังของเสียงที่ลดลงตามระยะทาง(Invert Square Law) เท่านี้เราก็รู้แล้วว่าเราจะใช้ลำโพงชนิดใหนกี่ใบ ความดังเสียงที่ลดลงตามระยะทางเราหาได้ตามสูตร 20Log ระยะทางที่ต้องการหา เช่น

“เราจะหาความดังของเสียงที่ลดลงที่ระยะทาง 30เมตร เราก็หาได้ตามสูตร 20Log30 ก็จะได้เท่ากับ 29.5dB นั้นหมายความว่าหากเรายืนฟังที่ระยะ30เมตรเราก็จะได้ยินเสียงที่ลดลงจากระยะแหล่งกำเนิดเสียง 29.5dB หากแหล่งกำเนิดเสียงมีความดัง 110dB เราก็เอา 29.5dBมาลบก็จะได้ความดังที่ระยะ 30เมตรเท่ากับ 80.5dB หาก Noise Floor มีความดัง 85dB เราก็จะเป็นต้องเพิ่มจำนวนลำโพงเพื่อให้ความดังของเสียงมากกว่า Noise Floor ส่วนจะเพิ่มจำนวนเท่าไหร่ที่ตำแหน่งไหนก็ต้องมาคำนวนอีกที “

หากสภาพ Acoustic ของห้อง มีสภาพเสียงที่สะท้อนมาก แน่นอนว่าหากเรายิ่งเร่งลำโพงให้เสียงดังมากขึ้นเท่าไหร่เราก็จะได้เสียงสะท้อนที่มากตามมาเช่นกัน ฉะนั้น หากเราเจอห้องที่มีสภาพก้องและสะท้อนขนาดนี้ถ้าเราแก้ไขสภาพห้องไม่ได้เราก็จำเป็นต้องเลือกลำโพงที่มีมุมกระจายเสียงที่แคบเพื่อป้องกันการกระจายของเสียงที่ไปสะท้อนกับผนังของห้องและใช้ จำนวนลำโพงให้มากที่สุดเปิดให้เบาที่สุด จะเห็นว่าจะเป็นอะไรที่ยุ่งยากมากในการออกแบบระบบเสียงให้เหมาะสมกับสภาพห้องที่มีการสะท้อนของเสียงที่สูง ถ้าหากเป็นไปได้ควรออกแบบห้องให้มีสภาพ Acoustic ที่ดีตั้งแต่เริ่มต้นจะดีกว่า

คราวนี้เรามาดูตัวอย่างการออกแบบระบบเสียงสำหรับห้องประชุมขนาดใหญ่ประมาณ 300 ที่นั่งกันดีกว่าว่ามีอุปกรณ์อะไรบ้างมาดูตามรูป 3D Plan และSystems Diagram กันครับ

หากเราดูตาม Systems Diagram จะเห็นว่าจำนวนของไมโครโฟนที่มีมากขึ้นเราก็จำเป็นต้องใช้ Mixer ที่รองรับช่องสัญญาณมากขึ้นตามไปด้วย ส่วนจะใช้ Analog หรือ Digital ก็ตามสะดวกในการใช้งาน

อีกอย่างหนึ่งที่เพิ่มเข้ามาที่ต่างจากห้องประชุมขนาดเล็กคือตัว Signal Processor เพราะจำนวนลำโพงที่มากขึ้น เราจำเป็นต้องมี Processor มาบริหารจัดการ Output ต่างๆเพื่อให้ง่ายแก่การควบคุมทั้งระดับสัญญาณเสียง การดึงดีเลย์ การทำโทนเสียง การแยกสัญญาณระหว่างลำโพงเสียงต่ำกับลำโพงเสียงกลางแหลม หากเป็นห้องประชุมขนาดใหญ่ Processor เป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้เลยยกเว้นว่า Power Amp หรือลำโพงที่เราเลือกใช้จะมี Processor ในตัว การวางตำแหน่งของลำโพงดีเลย์เราก็คำนวนตามหลักของ Invert Square Law หวังว่าพอจะได้แนวทางกันบ้างนะครับ

อีกตัวอย่างเป็นงานที่ผมเคยออกแบบห้องประชุมขนาดใหญ่ประมาณ 8000 ที่นั่ง คือ CHANCHAI ACADIUM ของมหาวิทยาลัยกรุงเทพฯธนบุรี ซึ่งจัดได้ว่าเป็นศูนย์กีฬาในร่มที่ใหญ่และทันสมัยที่สุดของเมืองไทยในยุคปัจจุบัน

ซึ่งงานนั้นถือเป็นงานยากพอสมควรเพราะด้วยสภาพของห้องที่มีขนาดใหญ่ 120 x 60 เมตร ซึ่งที่นี่ใช้เป็นทั้งหอประชุมสำหรับงานพระราชทานปริญญาบัตรและยิมเนเซียมสำหรับแข่งกีฬา ซึ่งจุคนได้ประมาณ 8,000คน ความก้องของห้องสูง แน่นอนว่าเป็นเรื่องยากมากที่เราจะออกแบบระบบเสียงให้ต่อสู้กับเสียงเชียร์ของคน 8,000คนที่เข้ามาดูเต็มความจุของสนาม เมื่อส่งเสียงเชียร์พร้อมกันคิดดูว่ามันจะดังขนาดไหน แนวทางการออกแบบของผมคือผมจะยึดจากการแข่งกีฬาเป็นหลักเพราะเราจะมีเสียง Noise Floor ที่ดังมากหากเราตีโจทย์พวกนี้ได้ งานประชุมก็ไม่มีปัญหาแน่นอนเพราะเสียง Noise Floor จะเบากว่าการแข่งกีฬาอย่างแน่นอน งานแรกที่ประเดิมคือการแข่งขันฟุตซอลล์ชิงแชมป์เอเชีย ที่สำคัญที่นี่ระบบเสียงต้องผ่านมาตรฐานของฟีฟ่าด้วยซึ่งก็ราบรื่นไปด้วยดี